Onderwijs in Wamel

Peuterspeelzaal “De Ukkesoos”

De Ukkesoos, gevestigd in een deel van het Vrije Tijdscentrum.

De Ukkesoos, gevestigd in een deel van het Vrije Tijdscentrum.

Hoewel de Peuterspeelzaal uitdrukkelijk geen onderwijs is, behandelen wij dit onderwerp hier omdat het -wat de leeftijd van de peuters betreft- aansluit op het onderwerp onderwijs.
De ‘bewaarschool’ en later de kleuterschool waren bedoeld als een voorbereiding voor het kleine kind op de lagere school. Centraal daarbij stond dat de kinderen al spelend leerden omgaan met materialen en een aantal basis begrippen leerden die zij op de lagere school en voor hun verdere ontwikkeling nodig hadden. Sinds 1985 zijn beide schooltypes samengevoegd met als hoofddoelstelling om de kinderen in de leeftijd van 4 tot en met 12 jaar een ongedeelde en aansluitende basisvorming te geven. Daarbij begint men heel speels, terwijl gaandeweg in de loop van de acht schooljaren het vergaren van kennis steeds belangrijker wordt.
Voor ieder kind is het belangrijk dat het leert omgaan met andere kinderen van hun eigen leeftijd. Vroeger, toen de gezinnen groot waren, ging dat thuis en in de buurt vrij makkelijk. Toen de gezinnen gemiddeld steeds kleiner werden en kinderen door de toename van het verkeer niet meer op straat speelden, hadden veel peuters maar weinig contact met andere kinderen van hun eigen leeftijd. Daardoor ontstonden begin jaren zeventig op diverse plaatsen Peuterspeelzalen. Het eerst in de grote steden, maar later ook op het platteland. Ook in Wamel kwam dit initiatief van de grond en bij de bouw van het VTC werd rekening gehouden met een speciale ruimte voor een op te richten Peuterspeelzaal.
Op 6 augustus 1976 werd ten overstaan van notaris Sormani de ‘Stichting Peuterspeelzaal Wamel’ opgericht. Als doelstelling van de stichting staat in de statuten geformuleerd: ‘Het doel van de stichting is het bevorderen van de ontplooiing van jonge kinderen door hen in groepsverband samen te brengen met deskundige begeleiding.’ 

De opening van de Ukkesoos werd verricht door de Wamelse huisarts dokter Stevens.

De opening van de Ukkesoos werd verricht door de Wamelse huisarts dokter Stevens.

Vanaf  2½ jaar mogen de peuters twee ochtenden per week naar De Ukkesoos. Al spelend leren omgaan met andere kinderen is een van de centrale doelstellingen van dit werk. Ze leren rekening te houden met elkaar, want je kunt nu eenmaal niet gelijktijdig allemaal met hetzelfde speelgoed spelen. Ze leren ook samen te spelen. Ook dingen als plakken en kleuren komen aan bod. Een wezenlijk verschil met de basisschool is dat er niet van een vooraf vastgesteld leerplan wordt uitgegaan. Er worden dus geen vooraf vastgestelde speeloefeningen gedaan die moeten leiden tot een bepaald doel. De peuter leert wel om te gaan met een kleurpotlood, maar het kleuren heeft niet tot doel dat het netjes binnen de lijntjes komt. Iets waar op de basisschool bij de oudere kleuters wel naar gestreefd wordt omdat het zo een vaardigheidsoefening is om later te leren schrijven, waarbij het ook belangrijk is om precies tussen de aangegeven lijnen te blijven.
De peuterspeelzaal laat kinderen in een groep kennis maken met elkaar en met materialen, waardoor ze leren in een grotere groep te functioneren. In die zin is het wel een voorbereiding op het onderwijs. Om in een groep te kunnen spelen, leren ze ook als groep te luisteren als er een verhaal verteld wordt. Ze leren ook dat je in een groep bepaalde regeltjes nodig hebt om alles goed te laten verlopen.
De eerste leidsters waren juffrouw Henny Vermeulen en Koosje Thijssen. Zij begeleidden vele jaren lang honderden Wamelse peuters. Toen juffrouw Koosje in 1986 na tien jaar afscheid nam, kwam juffrouw Lia van de Bergh uit Appeltern. Toen juffrouw Henny twee en een half jaar later naar Boxtel verhuisde, nam Annelies van Oijen haar taken over. Daarvoor had zij al enkele jaren als vrijwilligster op de Ukkesoos meegewerkt.

Lekker buiten in het zonnetje spelen in de zandbak.

Lekker buiten in het zonnetje spelen in de zandbak.

De leidsters worden in hun werk geholpen door hulpouders en vaak melden zich stagiaires. Natuurlijk brengen de stagiaires naast de hulp die men er van heeft ook extra werk mee, omdat er behoorlijk wat tijd in de begeleiding gaat zitten.

We moeten eens even bellen met elkaar ....

We moeten eens even bellen met elkaar ….

Dat de Peuterspeelzaal een geheel eigen plaats heeft in Wamel en ook een duidelijke functie vervult, moge blijken uit het feit dat jaarlijks ruim 90 procent van de peuters de Ukkesoos bezoekt.
Ook de Peuterspeelzaal kent jaarlijks haar ouderavond, niet zozeer om de resultaten van de kinderen te bespreken, maar om via een lezing over een bepaald onderwerp ouders informatie te geven over zaken die voor deze leeftijdsgroep van belang zijn.

Tegen Sinterklaas is er jaarlijks een ‘knutsel-avond’ waarop de ouders de Goed Heilig Man helpen bij het vervaardigen van een presentje voor de kinderen.
Aangezien de Peuterspeelzalen zijn aangewezen op gemeentelijke subsidies en de ouderbijdrage, zijn de jaarlijkse eier-actie, een week voor Pasen, en de collecte van Jantje Beton belangrijke aanvullingen om jaarlijks de eindjes aan elkaar te kunnen blijven knopen. Dit lukt tot op heden redelijk doordat de ouders vaak de handen uit de mouwen steken bij diverse klussen, reparaties van speelgoed en bij het schoonhouden van de ruimte, waardoor deze lasten tot een minimum beperkt blijven.
Op 21 januari 1992 werd de stichting ‘Vrienden van de Ukkesoos’ opgericht. Deze stichting heeft tot doel fondsen te werven om eens een keer wat extra’s te kunnen doen in de vorm van aanschaf van speelgoed, of als er grotere klussen zijn zoals het vernieuwen van een hek of het plaatsen van speeltoestellen op het speelterreintje buiten.